برآورد موجودی سرپای جنگل بااستفاده از داده های لیدار فضایی icesat/glas در جنگل های کوهستانی شمال ایران

اندازه گیری موجودی سرپای جنگل یکی از متغیرهای کمّی مهم است که نقش بسیاری در برنامه ریزی و مدیریت جنگل دارد. در این تحقیق، تلاش شد تا این ویژگی در بخشی از جنگل های کوهستانی شمال ایران (نوشهر)، بااستفاده از داده های لیدار فضایی برآورد شود. بدین منظور، طی پیش پردازش های اولیه روی داده های icesat/glas از دو مأموریت متفاوت (l3k و l3i)، ضمن حذف داده های نامطلوب، سنجه های گوناگونی همچون گسترۀ شکل موج (w ext )، گسترۀ لبۀ پیشتاز (h lead )، گسترۀ لبۀ پشتی (h trail ) و سنجه های ارتفاع در چارک های انرژی ( 25 h، 50 h، 75 h و 100 h) از شکل موج ها (waveform) استخراج شد. همچنین، با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی (pca) روی شدت سیگنال های شکل موج، ضمن حذف نویزها و فشرده سازی اطلاعات، مؤلفه های جدیدی تولید و به کار گرفته شد. با توجه به کوهستانی و شیب دار بودن منطقه و تأثیر آن در ویژگی های شکل موج، از مدل رقومی ارتفاع برای استخراج شاخص زمینی (ti) که بیانگر اطلاعات مربوط به توپوگرافی زمین است، استفاده شد. به منظور توسعۀ مدل های رگرسیونی و اعتبارسنجی آنها، حجم سرپا در 60 قطعه نمونۀ زمینی به قطر هفتاد متر اندازه گیری شد. سپس مدل های رگرسیون چندگانه و شبکۀ عصبی مصنوعی براساس دو دسته متغیر شامل سنجه های استخراج شده از شکل موج و مؤلفه های حاصل از pca برای برآورد حجم سرپا توسعه داده شدند و به روش اعتبارسنجی متقابل پنج گردشی ارزیابی شدند. به طورکلی، هر دو روش رگرسیون چندگانه و شبکۀ عصبی مصنوعی نتایج تقریباً مشابهی داشتند. در این میان، روش شبکۀ عصبی مصنوعی براساس مؤلفه های حاصل از pca قادر بود موجودی سرپای جنگل را با m 3 /ha9/119=rmse و 73/0=  برآورد کند (6/26=rmse%). یکی از نکات مثبت این مدل درمقایسه با دیگر مدل ها، وابسته نبودن متغیرهای ورودی به کاررفته ( 1 pc، 2 pc، 3 pc و w ext )، به شناسایی صحیح قلۀ زمین است که در مناطق شیب دار مشکل و با خطا همراه است. نیاز نداشتن به دادۀ کمکی (مدل رقومی ارتفاع) و برآورد صحیح تر حجم جنگل در قطعه نمونه های تنک با موجودی سرپای کم از دیگر نکات مثبت این مدل است.